Skip to main content

HAU BELE SEMO - 9


Iha manu inan ida la'o iha tos laran, teki-teki nia hetan manu tolun boot ida iha hela ai-abut sira le'et. La hanoin naruk nia lori manu tolun ne’e ba tau hamutuk ho nia tolun sira seluk ne'ebé nia lu'ut hela.

Wain-hira manu tolun sira ne’e hafera-an, sai manu oan sira ne'ebé boot ba daudaun hanesan manu oan baibain. Maibé wainhira manu inan haré ba nia sira ne'ebé halibur hela, nia haré manu oan ida mak la hanesan ho manu oan sira seluk. Manu inan ne’e dehan, “Ah afinál….nia ne’e makikit boot ida nia oan.”

Manu inan ne’e hadomi makikit oan ne’e hanesan hadomi nia oan rasik. Makikit oan ne’e nia fó han, kuidadu, no hanorin hanesan manu oan  sira seluk. Makikit oan ne’e krese ho kostume hanesan manu oan baibain. Nia halai ba-mai, hamnasa hamutuk ho manu oan sira seluk, no dala ruma nia kiki-ri hanesan manu oan sira seluk mós.

Loron ida manu inan ne’e, husu ba makikit oan atu sira nain rua la'o halimar ba lágoa ida nia be'e hakmatek lós. Sira nain rua hemu be'e ne'ebé fresku-lós. Hafoin manu inan dehan, “ Hau nia oan, agora mak tempu ne'ebé lós hau atu hatete buat hotu ho lolós kona-ba Ó.” Makikit oan ne’e hakfodak tebetebes hodi husu, “Ama atu dehan sa?”

“Hau nia oan, Ó ne’e makikit ida, Ó la'os manu baibain hanesan hau ho Ó nia maun-alin sira seluk ne'ebé sempre hamutuk dezde ki'ik. Ó nia inan hau ne’e, kuidadu Ó dezde ki'ik, tanba wain-hira hau la'o hetan manu tolun ida, hafoin hau foti hodi lu'ut no fera manu oan ida sai hanesan Ó agora ne’e.”

Makikit oan ne’e mÓs tanis maka'as wain-hira rona istória husi nia inan ne'ebé hadomi nia to'o oras ne’e.
Hafoin manu inan ne’e kontinua ko'alia, “Ita moris mai hanesan manu ne'ebé la hanesan, maibé ita hadomi malu la haré ba fulun no la iha diskriminasaun.  Ó nia inan hau, hadomi Ó, tanba ne’e hau tenki hatete lolós ba Ó atu Ó hatene lolós se mak Ó nia-an ne'ebé lolós.”

Hafoin manu inan ne’e hakuak makikit oan ne’e hodi  haleno-an iha be'e lágoa ne'ebé hakmatek ne’e. “ Hau nia oan haré ba, ita la hanesan.”

La'o daudaun ba hodi hakbesik ba buka loron manas, manu inan dehan, “Haré mÓs ba ita nia lalatak ne’e. Ó hanesan makikit ne'ebé bele semo a'as, la hanesan ami ne’e.

“Hau nia oan, agora Ó bele ba ona. Ba hamutuk ho Ó nia maluk makikit sira seluk. Atu Ó bele semo ba ne'ebé deit tuir Ó hakarak, no sai makikit ne'ebé soi duni  ba maluk sira. Keta haluha, katak: "Ó nia inan hau sempre hadomi Ó, no ami loke odamatan nafatin ba Ó wain-hira ho hakarak fila hanesan makikit boot ida,” dehan nune’e manu inan ne’e mata-be'en monu ba rai.

“Ama, obrigadu barak tanba kuidadu ona hau, fó han hau no hanorin hau. Todan tebes ba hau atu husik hela ama, maibé hau tenki ba atu hau bele semo hanesan makikit boot ne'ebé lolós. Loron ida hau sei fila fali mai. Hau husu nafatin ama nia orasaun,” dehan nune’e nia tanis daudaun, hafoin nia semo ba hamutuk ho makikit boot sira seluk.


Loroan ida, makikit oan ne’e mÓs fila fali mai hanesan makikit ida ne'ebé forte lahalimar, bele semo iha leten a'as ne'ebá, no halo kontenti nia ama, manu inan ne’e. “Hau nia oan, hau orguillu ba Ó,” nia dehan iha nia laran, hodi hateke daudaun ba loron leten hodi haré makikit boot ne’e nia kbiit no nia matenek.





Popular posts from this blog

SERÁ QUE LIBRA, A MOEDA DO FACEBOOK DOMINARÁ O MUNDO?

NOVA YORKA, TIMOR NOW HATENE - O mais novo Libra digital ou "cripto-currency" do Facebook, sua presença é perturbada por órgãos financeiros tradicionais, como bancos e outras instituições financeiras. Mas o Libra terá sucesso como seu 'pai', Bitcoin como agora? "Isso realmente ameaça o governo que emite moeda, os bancos que o salvam e a rede de transmissão real", disse Tally Jason Brown, CEO do aplicativo de pagamento automático de dívidas, divulgado pela CNBC, na quarta-feira (26/6). "As pessoas não entendem como isso pode ser perturbador se o Libra for realmente lançado", continuou Brown. Ele prevê que, se Libra for oficialmente lançado em 2020, mais tarde os procedimentos para enviar e pagar dinheiro tradicional, como transações de contas, funcionarão lentamente. Mas o lado positivo é que o lançamento do Libra ajuda as pessoas a obterem dinheiro rapidamente de qualquer lugar do mundo. "A moeda Libra rapidamente se tornará a princi...

ESTRADA LUXU FALTA MANUTENSAUN

Foto: Estrada nasional-internasional dirasaun Mota Ain/Maliana: Rai-taka kuaze tinan TNH - Estadu Timor-Leste iha osan atu investe iha área hothotu. No to ohin loron investimentu boot nebe Governu halo no kontinua investe mak estrada. Maibé problema mak ne'e hafoin Governu investe tiha miloens no biloens ba estrada diak no 'luxu', hafoin hosik eh abandona tiha, sein halo manutensaun kontínua. Embora baleta no estrada hotu nakonu ho rai no fatuk. Lolos kondisaun hanesan ne'e sei bele salva. Maibé Ministériu kompetente la liga duante tinan até udan mai sobu sai pior. Projetu estrada barak nebé abandona mak hanesan: Estrada Dili ba Mota Ain; estrada Aileu ba Ainaro, estrada Dili ba Baucau, no auto estrada (jalan toll) iha Suai. Projetu estrada sira ne'e hotu kategoria luxu no kualidadi. Tanba kolokasaun orsamentu ba konstrui projetu sira ne'e ho osan montante boot no rezulta projetu nebé mos kualidadi. Atu estrada hotu nebé...

MANEIRA | TIPS 13 PREPARA PROPÓSTA BA TEZE

Wainhira sei hanorin fakuldade filozofia iha Universidade privadu iha Dili, tinan hira liu ba, estudante ida husu ba hau oin-sa prepara propósta teze | eskripsi nian. Formulasaun nebe hau hakerek iha né nudar notas nebe uluk hau fo ba amigo né no hau nia esperiénsia sei hanesan estudante mos. Espera katak notas né ajuda alin nebe uluk husu no ita boot sira nebe karik agora presiza. Nudar estudante universitáriu sinál mak né: Nia bele espresa nia hanoin akadémiku iha koalia no hakerek. Hakerek propósta teze nudar momentu aprende hakerek ho matenek tuir lisan akademia nian. Oin-sa atu susesu hakerek propósta teze ida? Antes alin estudante sira hakerek propósta teze nian, karik diak lao tuir estrutura sira nebe aprezenta tuir mai né. 1. Fiar-an Antes hahu buat hotu-hotu, ita boot tenki fiar-an katak ita bele halo servisu né. Presiza konsidera katak né faze da’uluk atu hahu buat importanti ida iha ita boot nia moris. Né duni haboot uluk buat ida naran fiar-an né. Prosesu seluk tuir...